سرطان
زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌ها به صورت غیرطبیعی و خارج از کنترل تقسیم می‌شوند. بعضی از سرطان‌ها ممکن است در نهایت به بافت‌های دیگر گسترش یابند یا به اصطلاح متاستاز دهند.
بدن ما از بیش از صدها میلیون سلول تشکیل شده است و بیش از 200 نوع مختلف سرطان تاکنون شناسایی شده‌است؛ برای آغاز سرطان، تغییرات خاصی در درون ژن‌های یک سلول یا یک گروه از سلول‌ها رخ می‌دهد و به این ترتیب سلول یا سلول‌های سرطانی ایجاد می‌شود. سلول‌ها به صورت طبیعی سیگنال‌هایی را برای کنترل چگونگی تقسیم سلولی تولید می‌کنند به این ترتیب تعداد مناسب و طبیعی هر نوع سلول در بدن مشخص است بنابراین اگر هر کدام از این سیگنال‌ها معیوب و یا از دست
رفته باشد، سلول‌ها ممکن است شروع به رشد و گسترش خارج از کنترل کنند و تشکیل توده سرطانی دهند.
تومور
اولیه جایی است که سرطان از آنجا شروع می‌شود. برخی از انواع سرطان‌ها، به نام لوسمی، از سلول‌های خونی شروع می‌شوند، آن‌ها تومورهای جامد را تشکیل نمی‌دهند و در عوض، سلول‌های
سرطانی را در خون و گاهی مغز استخوان ایجاد می‌کنند.
ویژگی‌های تومورهای خوش خیم
- معمولا
به آرامی رشد می‌کنند
- به
قسمت‌های دیگر بدن نفوذ نمی‌کنند
- معمولا
از یک پوشش سلول‌های طبیعی تشکیل شده است و محدوده مشخصی دارند
- تومورهای
خوش‌خیم از سلول‌هایی تشکیل شده که بسیار شبیه سلول‌های طبیعی هستند
- تشخیص
و درمان آن‌ها ساده‌تر است
این
نوع تومورها مشکل بسیار زیادی ایجاد نمی‌کنند مگر تغییرات زیر در آن‌ها رخ دهد:
- رشد
آن‌ها زیاد شود
- ناراحت
کننده یا دردناک شوند
- قابل
مشاهده و ناخوشایند باشند
- بر
روی دیگر اعضای بدن فشار وارد کنند
ویژگی‌های تومورهای بدخیم
- سریع‌تر بودن رشد آن‌ها نسبت به تومورهای خوش‌خیم
- گسترش
به بافت‌های اطراف و ایجاد صدمه
- دارای قابلیت
متاستاز
عوامل پیشگیرنده از سرطان طبق توصیه‌های سازمان بهداشت جهانی(WHO)
- قطع
و ترک مصرف دخانیات
- پیشگیری
از افزایش وزن و چاقی
- قطع
مصرف الکل
برخی
از عفونت‌ها و مواد منجر به سرطان می‌شوند
که باید از ابتلا به آن‌ها پیشگیری کرد یا در صورت ابتلا هر چه زودتر درمان را آغاز کرد.
این عفونت ها شامل موارد زیر هستند:
- ابتلا
به HPV
- ابتلا
به ویروس هپاتیت B و C
- آلودگی هوا و محیط
- مواد شیمیایی منتقله حین کار مانند آزبست و اشعه‌های
خطرناک رادیو اکتیو
روش‌های آزمایشگاهی تشخیص و پیگیری
درمان سرطان
- شمارش کامل سلول‌های خونی و شمارش افتراقی گلبول‌های سفید خون توسط آزمایش‌های CBC Diff و PBS جهت بررسی افزایش این
سلول‌ها در خون
- آزمایش‌های بررسی عملکرد کبد یا LFT شامل AST ، ALT، GGT، ALP و آلبومین
تومور
مارکرهای خون یا نشانگرهای سرطان در خون
نشانگرهای
توموری موادی هستند که توسط تومور در بدن تولید می‌شوند. برخی
از نشانگرهای تومور تنها توسط یک نوع سرطان و برخی دیگر در چندین نوع سرطان تولید می‌شوند. پزشکان
ممکن است از نشانگرهای تومور برای تشخیص یا کمک به تشخیص سرطان استفاده کنند.
برخی از تومور مارکرهای رایج سرطان
- CA125 در ارتباط با سرطان تخمدان و سینه
- CA15-3
در ارتباط
با سرطان سینه
- PSA
و Free PSA در ارتباط با سرطان
پروستات
- CEA یک نشانگر
عمومی سرطان به‌خصوص برای دستگاه گوارش است، هم‌چنین پیگیری موفقیت آمیز بودن عمل
جراحی به‌دنبال برداشتن تومور است.
- AFP در ارتباط با سرطان‌های
کبد، بیضه و یا تخمدان
- CA19-9 در
ارتباط با سرطان پانکراس
تست‌های تشخیص سرطان در آزمایشگاه حسینی نسب:
آزمایش‌های مربوط به تشخیص تومورمارکرها در بخش ایمونولوژی و هورمون شناسی توسط دستگاه‌های Cobas e411 ساخت کشور آلمان و با استفاده از تکنولوژی الکتروکمی لومینسانس(ECLIA) انجام می‌شود.
منابع: